Rożnów

Treść

Dane liczbowe:

Liczba mieszkańców – 1986

Powierzchnia – 1735 ha

Przysiółki – Wiesiółka, Radajowice, Garby, Łazy, Nowa Wieś, Gierowa, Zagórze, Łaziska

Krótki opis miejscowości:

Zapisy nazw wsi, które przez wieki miała naddunajecka wieś, wywodziły się od legendarnego właściciela grodu, Jaxy Rożna pochodzącego z rodu Gryfitów, który osiadł w Rożnowie na początku XIV w. Wieś na przestrzeni wieków nosiła nazwy: Rosznow, Roznow, Rosnow, Rożniów, Rożniów z Bujnem, Łaziskami, Radakowicami, Zagórzem i Wiesiółką, Rożnów.

Rożnów jest miejscowością położoną na prawym brzegu Jeziora Rożnowskiego, na terenie Pogórza Rożnowskiego. Od strony północnej sąsiaduje z wsiami Roztoka Brzeziny, Tropie i Bujne, od południa z wsią Gródek nad Dunajcem, natomiast od zachodu z miejscowością Bartkowa Posadowa.

Rożnów to miejscowość atrakcyjna turystycznie z wieloma zabytkami architektury. W okresie letnim staje się miejscowością wypoczynkową, w której wczasowicze mogą skorzystać z bazy noclegowej o różnym standardzie. Rożnów jest miejscowością malowniczą, sprzyjająca zarówno biernemu wypoczynkowi nad brzegiem jeziora lub rzeki Dunajec bądź aktywnemu spędzaniu czasu poprzez uprawianie sportów wodnych takich jak: kajakarstwo, żeglarstwo, wędkowanie lub organizowanie pieszych  bądź  rowerowych wycieczek po lesistych wzgórzach. Amatorzy tenisa ziemnego mogą skorzystać z prywatnych kortów tenisowych położnych na Zagórzu. Rożnów posiada także czynne w okresie letnim kąpieliska nad jeziorem, gdzie  zlokalizowana jest przystań z kajakami, rowerkami wodnymi oraz wycieczkowym statkiem „Jaskółka”  kursującym po jeziorze. Ciekawostką są rożnowskie skałki stanowiące raj dla wspinaczy, a także dla osób żądnych pięknych widoków. Kompleks skałek rożnowskich znajduje się nad brzegiem Jeziora Rożnowskiego, w miejscu dawnego kamieniołomu na terenie prywatnej posesji. Kilkanaście skał różnej wielkości  utworzonych jest z piaskowca ciężkowickiego i stanowi obszar pełen różnorodnych dróg wspinaczkowych od bardzo łatwych do takich dla prawdziwych mistrzów wspinaczki. Skałki to również wspaniały zakątek spacerowy. Poszczególne skały mają swoje nazwy m.in. Turnia nad Przełazem, Płetwa, Mur za Okrętem.

Będąc w Rożnowie nie sposób nie wstąpić  na zaporę nad jeziorem, co prawda korona zapory nie jest udostępniona dla turystów, niemniej jednak spacer nadbrzeżem z widokiem na budowlę, strome lesiste brzegi i taflę jeziora dostarcza pozytywnych wrażeń o każdej porze roku.

Rożnów  posiada wiele cennych zabytków z których najstarszym są ruiny zamku Zawiszy Czarnego zwanym zamkiem górnym. Jego ruiny znajdują się przy drodze na Zaporę. Zamek wybudowano w XIV wieku na wzgórzu górującym nad Dunajcem. Była to kamienna budowla w stylu gotyckim, na planie czworoboku z wieżą obserwacyjno-obronną. Pierwotnie stanowił własność Rożenów, kolejnym właścicielem zamku był rycerz Władysława Jagiełły – Zawisza Czarny, a następnie Hetman Jan Amor Tarnowski. Zamek prawdopodobnie został zniszczony w XVII wieku i do dnia dzisiejszego zachowały się tylko fragmenty murów obwodowych. Kolejnym cennym zabytkiem mieszczącym się w Rożnowie jest jedna z pierwszych w Polsce warowni o nowożytnej fortyfikacji obronnej  tzw. forteca di palazzo  Renesansowa twierdza została wzniesiona przez Jana Amora Tarnowskiego, jednak w XVIII wieku uległa zniszczeniu i do dnia dzisiejszego przetrwał jedynie mur obronny z bramą wjazdową i beleuardem,  w którym mieściła się w czasie wojny pierwsza w Polsce ludwisarnia.

W sąsiedztwie twierdzy stoi klasycystyczny dwór Stadnickich wybudowany na początku XIX wieku jako parterowy budynek z portykiem o 10 kolumnach z gankiem. Wewnątrz znajdują się klasycystyczne malowidła. Dwór otoczony jest zabytkowym parkiem w którym szczególnie wyróżniają się potężne dęby, lipy. Obecnie pałac Stadnickich jest własnością prywatną.

Na szczególną uwagę zasługuje zabytkowy kościół pw. Św. Wojciecha z XVII w. ufundowany przez Jana Wielopolskiego – kasztelana wojnickiego. Jest on konstrukcji drewnianej, zrębowej, szalowany, jednonawowy z węższym trójbocznym prezbiterium. Nie posiada wieży, a tylko sygnaturkę. Wnętrze kościoła zdobią fragmenty polichromii późnorenesansowej z 1688 roku, obrazy świętych z XVIII w., barokowy ołtarz główny i chrzcielnica kamienna z drewnianą pokrywą i rzeźbą Św. Jana  Chrzciciela, konfesjonał z 2 połowy XVIII w. z malowidłami figuralnymi. W ołtarzu bocznym przechowywany jest łaskami słynący złocony obraz  Matki Bożej Bolesnej, niegdyś podobno wiszący w kaplicy zamkowej Zawiszy Czarnego. Ciekawostkę stanowi prezbiterium z malowidłami hrabiny  Bogumiły Stadnickiej i grupa posągów barokowych, tworzących przejmującą scenę ukrzyżowania.

Sławni ludzie pochodzący z Rożnowa:

Jerzy Kurcz - ur. w 1949 roku w Rożnowie; profesor Akademii Muzycznej w Krakowie i Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu. Dyrygent wielu chórów - "dowodził" m.in. oprawą muzyczno-wokalną podczas uroczystości kanonizacyjnej królowej Jadwigi w Krakowie w 1997. Specjalista z zakresu edukacji muzycznej, chóralistyki, dyrygentury chóralnej i kształcenia nauczycieli.

To warto zobaczyć:

• ruiny zamku Zawiszy Czarnego

• beluard,

• kościół św. Wojciecha,

• dwór Stadnickich,

• zapora na rzece Dunajec,

• skałki rożnowskie,

• widoki na jeziora z przysiółków Zagórze i Klecie.