Tropie

Treść

Dane liczbowe:

Liczba mieszkańców – 554

Powierzchnia – 595 ha

Przysiółki – Habalina, Wiatrowice, Piecowa, Na Borówce, Borek

Krótki opis miejscowości:

Pierwotne nazwy miejscowości Tropie brzmiały: Zawrót Tropie, Swerad, Swierad Sanctus Sweradus, S.Suiradus i ściśle związane były z biegiem Dunajca, który w Tropiu zawracał. Tropie jest kolebką chrześcijaństwa na Sądecczyźnie i w Małopolsce. Na skalnym wzgórzu, otoczonym wodami Dunajca stoi romański kościółek z przełomu XI/XII wieku - jedna z najstarszych budowli sakralnych w Polsce, a obecnie sanktuarium św. Pustelników Świerada i Benedykta.

Na początku kościół ten zbudowany był z kamienia i posiadał prezbiterium na planie kwadratu. Pierwotnie cała świątynia była romańska. Z tego okresu zachowały się trzy, niestety częściowo zamurowane niewielkie okna, fragment romańskiego fresku przedstawiającego popiersie  św. Stefana oraz namalowany na ścianie krzyż „zacheuszek”. Takich perełek sztuki romańskiej jest w kościele jeszcze kilka. Na uwagę zasługuje tabernakulum w formie wnęki ściennej. Obecnie przechowywane są tam relikwie św. Świerada.  W XIII wieku w wyniku najazdu Tatarów kościół został zniszczony. Pamiątką po odbudowie jest kolejny, tym razem gotycki „zacheuszek”. Gotyckie są: zakrystia, ostrołukowe odrzwia bocznego wejścia, niektóre okna, rzeźba Jezusa Zmartwychwstałego oraz XV –wieczny obraz przedstawiający Matkę Bożą  z Dzieciątkiem, ze św. Barbarą i Katarzyną. Na przełomie XVI/XVII wieku kościół w Tropiu przeszedł na własność arian. W okresie baroku uległ całkowitej przebudowie i renowacji po zniszczeniach dokonanych w czasie okupacji ariańskiej. Do patrona św. Świerada dołączono wówczas jego ucznia  - św. Benedykta.

Sztukę baroku reprezentuje przede wszystkim obraz w ołtarzu głównym. Dzieło ukazuje scenę koronacji Najświętszej Marii Panny, adorowanej przez patronów kościoła o świętych pustelników Świerada i Benedykta.  Z okresu baroku pochodzi również tzw. „klasztorek” – rodzaj pomieszczenia zewnętrznego w którym mieści się muzeum parafialne.

Kolejny styl: rokoko znajduje odzwierciedlenie  w płaskorzeźbie  Madonny z Dzieciątkiem, malowidłach na chrzcielnicy i przede wszystkim w dwóch ołtarzach bocznych – jeden z obrazem Matki Bożej Różańcowej, drugi – ze św. Benedyktem. Obraz św. Benedykta  zasłania zabytkową figurę św. Świerada pochodzącą z pustelni. Obecnie w czasie niektórych nabożeństw jest ona odsłaniana. Warto zwrócić uwagę na malowidła na nawie, na których umieszczono dwie sceny z życia św. Świerada: modlitwę w grocie,  omdlenie i ekstazę podczas pracy, a także scenę Zesłania Ducha Świętego.

Istotnym elementem jest również duży drewniany krzyż, wydobyty prawdopodobnie w XVIII wieku z Dunajca pochodzący z jakiegoś kościoła zniszczonego przez powódź. Przy nim znajduje się relikwia Krzyża Chrystusowego  z Golgoty – kolejna ważna i święta pamiątka w tropskim kościele. Niezwykle cenne obiekty liturgicznego kultu i pobożności ludu znajdujące się w świątyni to prócz relikwii Krzyża Chrystusowego relikwie świętych, takich jak św. Świerad i Benedykt z Tropia, św. Kinga ze Starego Sącza, św. Matka Teresa z Kalkuty, św. Jan Vianney -  proboszcz z Ars.

Prócz kościoła w Tropiu istnieje wiele obiektów związanych z pustelnikiem. Są to m.in. murowana dzwonnica przy kościele, w której najstarszy dzwon z 1936 roku odlano  jako pamiątkę 900 – lecia śmierci św. Świerada, pozostałości pnia starego dębu pod skałą, na której stoi kościół, dziś nazywanym dębem św. Świerada, gdyż według legend była to siedziba świętego.  Nieopodal cmentarza parafialnego znajduje się kaplica zwana „Pustelnią” wybudowana na miejscu dawnej pustelni pod skałą, obok niej skała św. Świerada, a dalej źródło, z którego wodę czerpał św. Świerad. Woda z tego źródła wg wierzeń ma pomagać w leczeniu chorób oczu. W okresie wakacyjnym przy sprzyjającej pogodzie w pustelni odbywa się niedzielna popołudniowa msza św. Od źródła do kościoła, biegnie droga krzyżowa licząca czternaście stacji, nazwana Kalwarią Polskich Świętych urządzona z okazji 900 – lecia kanonizacji św. Świerada. W 1998 roku wokół kościoła  ułożono Różaniec Polskich Świętych z kamiennych paciorków – obrobionych głazów, na pamiątkę  tysięcznej rocznicy życia pierwszego polskiego świętego. Podczas uroczystości Milenijnych Chrztu Polski w 1966 roku arcybiskup Karol Wojtyła późniejszy papież Jan Paweł II  wygłosił kazanie w Tropiu  wzywając słowami: „ W Tropiu - jesteśmy u korzeni. Tu nie wystarczy tylko przybyć; tu trzeba przypielgrzymować i na tym miejscu uklęknąć!".

Sławni ludzie pochodzący z Tropia:

Abp Władysław Bobowski - Biskup Diecezji Tarnowskiej

Stanisław Wolak - ur. w 1937 roku w Tropiu; od 1970 organista w Parafii Kolejowej w Nowym Sączu, założyciel i dyrygent Chóru im. Jana Pawła II w Nowym Sączu

Izak Goldfinger - inicjator i animator kontaktów między Sądecczyzną a Izraelem, działający na rzecz pokoju i pojednania, publicysta i prelegent. Świadek likwidacji sądeckiego getta, więzień obozów zagłady Auschwitz i Mauthausen.

To warto zobaczyć:

• sanktuarium św. Pustelników Świerada i Benedykta,

• pustelnia św. Świerada i źródełko,

• Grota Matki Bożej z Lourdes,

• dąb św. Świerada,  dziedziniec kościelny i dzwonnica,

• skała św. Benedykta,

• cmentarz choleryczny,

• widoki na dolinę Dunajca i Jezioro Czchowskie,

• prom kursujący na Dunajcu i most linowy na Dunajcu,

• skałki piaskowe przy drodze powiatowej